Wednesday, 22 September 2021

یوں ہی آج بس تمہاری یاد آئی ہے

 یوں ہی آج بس تمہاری یاد آئی ہے غبارِ دل بڑ گیا ہے ایسا لگ رہا ہے کہ جیسے تم ساتھ ہوتی تو میں ٹوٹ کر رو پڑتا۔ اب رات کے 02 بج رہے ہیں اور میں آج ٹیک تیں سال بعد گھر کے آنگن میں ستاروں کے جھرمٹ کے نیچے سویا ہوا ہوں موسم ویسے تو بہت رنگین ہی مگر تم تو جانتی ہو میں تمہارے سوا کتنا مایوس ہوتا ہوں۔ 
تمہیں یاد ہے ایک دن تم نے کہا تھا کہ تم جب بھی مجھ سے ملتی ہو ہمیشہ تمہاری زندگی رنگیں ہو جاتی ہے۔ تمھیں لگتا تھا کہ میں بہت باذوق آدمی ہوں تم نے کہا تھا کہ  اتنے مایوس گن حالات میں،  میں ایسا کیسے کر لیتا ہوں۔
آج تمیں بتا رہا ہوں سچ یے ہے کہ جب تم سے ملتا تھا تو کوئی غم،  غم نہیں مشغلہ لگتا تھا اور دکھ سگریٹ کی پھونک کی طرح اڑا دیتا تھا مگر تمہارے سوا اب تو ہنسی بھی جیسے اندر چیر کر نکلتی ہی میری زندگی باذوق صرف تم سے تھی۔ 
دل ملنے کا ضد کر رہا ہے مگر میں تو تمہاری سالگرہ پر وعدہ کر چکا ہوں کہ اب تمھیں ملنے کی ضد نہیں کروں گا میں دل کو سمجھا لوں گا بس دو راتوں کی نیند کی قربانی دینا ہوگی تم پریشان مت ہونا۔ میں عید کے بعد کراچی آ رہا ہوں اس کے بعد شاید اٹلی چلا جاؤں دو پل کے لیئے خوشی ہوئی تھی جب آپ نے میرے اٹلی جانے والے لیٹر پر مجھے مبارکباد دی تھی مگر شاید تمہیں اندازہ نہیں کہ خوشی کے دن میں کتنا اداس ہوتا ہوں خوشی کے دن تم مجھے کتنا یاد آتی ہو۔ 
خوشی دراصل اس چیز کا ہی تو نام ہے کہ ہم اپنے چاہنے والوں کو مسکراتا دیکھیں اب جب تم ہی نہیں ہو تو میں بھلا کیسے خوش ہوں۔
آج گیا تھا اس پرانی سھیلی کے پاس اسے بتایا کہ میں شاید اٹلی چلا جائوں پتا ہے اس پاگل معصوم کو یے پتا نہیں ہے کہ اٹلی دراصل ہے کیا پوچھ رہی تھی کہ کراچی سے کتنا دور ہے میں 2 مھینوں میں گاؤں تو آیا کروں گا نا۔۔۔۔ 
آج چار سال بعد یے پہلی ملاقات تھی اس کے ساتھ مگر یار اس کے پاس شکایت نام کی کوئی چیز ہی نہیں وہ تو اب بھی میرا شکریا ادا کر رہی تھی۔ پتا نہیں کیوں جب اس کے ہاتھ میں اپنا ہاتھ لیا تو جیسے چونک گیا تھا اور ڈر گیا تھا ایسے لگ رہا تھا گناہ کر رہا ہوں تم سے بیوفائی کر رہا ہوں۔ میں نے اس کا دل رکھنے کے لیے اس کے گال پر ایک کس دیا تھا اور پھر واپس آ گیا سوچ رہا ہوں اب اس سے نہیں ملوں گا۔ یار میں تو اسے  اب سوچوں گا بھی نہیں۔۔۔۔ 
یار آج پتا ہے کیا ہوا وہ خط جو تم نے مجھے دیا تھا شروعاتی دنوں میں وہ میں کراچی بھول گیا تھا آج بڑے بھائی کو کہیں سے ملا تو اس نے پکچر نکال کر بھیج دی مجھے میں نے کہا ہے اس سے عید پر سنبھال کر رکھے گا اور میں سوچ رہا ہوں ہمارے پیار کی اکلوتی نشانی کو میں ہمیشہ سنبھال کر رکھوں۔
کجھ دن پھلے مجھے لگ رہا تھا کہ مجھے نفسیاتی ماہر سے ملنے کی ضرورت ہے تو میں سائیکالوجسٹ کے پاس گیا تھا اس نے کہا تھا کہ اگر میں چاہوں تو تمھیں بھول سکتا ہوں مگر میں نے اسے کہ دیا کہ کائنات میں خدا کا نام باقی نا رہے تو کائنات کا وجود ختم ہو جائے گا یے مسلمانوں کا ماننا ہے اور میں یے مانتا ہوں کہ میری زندگی میں وہ بلکل ختم ہو جائے تو میرا وجود کسی کام کا نہیں رہے گا ۔
سب روزے رکھنے کے لیے اٹھے ہیں اور میں نیند کی گولیاں کھا رہا ہوں شاید کجھ پلوں میں نیند آ جائے۔ 
میرے ہمدم پلیز خوش رہا کرو اور صرف ایک درخواست ہے کہ اپنی خوشی کی خبر دیتی رہا کرو میں بھی خوش رہوں گا۔۔۔

میری پیاری تم بہت یاد آ رہی ہو۔۔۔

 میری پیاری تم بہت یاد آ رہی ہو۔۔۔
پتا ہے آج تو تم بہت یاد آئی ہو اور کم بخت نیند کی گولیوں کو بھی آج ہی ختم ہونا تھا۔ لائبریری میں کوئی نئی کتاب بھی تو نہیں تھی جسے پڑھ لیا جاتا۔ خیر کتاب ہوتی بھی نہیں پڑھ پاتا تمھیں تو پتا ہے جب تم یاد ہوتی ہو تو دنیا جھان کا پتا کہاں چلتا ہے۔
یاد آ رہے ہیں وہ رمضان جب تم مجھے سحری تک جگائے رکھتی تھی اور میں اپنی پرانی موبائل کی وجھ سے ساری رات بیڈ کے نیچے چارجر والی سائیڈ پہ ایسے کھڑا ہوا ہوتا تھا۔
اور وہ دن بھی یاد ہے جب رمضان بھی نہیں تھا اور تم بھی بات نہیں کر رہی تھی پھر بھی میں جاگا تھا پوری رات اور صبح کو تیرا شھر چھوڑنا پڑا تھا۔
آج دوسرے دفعا ایسا ہوا ہے تم نے نہیں جگا کر رکھا پھر بھی جاگ رہا ہوں۔۔۔ کیوں جاگ رہا ہوں وجھ میں خد بھی نہیں سمجھ پایا اور دماغ میں فقط تم چل رہی ہو۔۔
ساری رات سوچتا رہا ہوں تمھارے بارے میں کبھی سوچا تم ہوتی تو کیا ہوتا۔؟ کبھی سوچا اگر تم مل جائو گی تو کیا ہوگا..؟ اور اگر تم نہیں مل پائی تو گیا ہوگا۔۔؟ بس ان تین سوالوں نے مجھے ساری رات سونے نہیں دیا۔۔ 
اب دل کر رہا تھا کہ تمیں لکھوں موبائیل کھولا ہے تو کجھ سمجھ نہیں آ رہا لفظ تو لکھ رہا ہوں پر سارے بی ترتیب ہیں کوئی ترتیب نہیں بنا پا رہا میری زندگی کے طرح اب تمھیں میرے الفاظ بھی بے ترتیب ملیں گے۔۔
میری پیاری کوئل کی آواز آ رہی ہیں لگ رہا ہے صبح ہو گئی ہے مگر جب سے تم گئی ہو میری صبح نہیں ہوتی بس میری راتیں ہی چل رہی ہیں مصنوعی طور دن ہوتا بھی ہے تو مجھے تنگ اور تنگ کرنے کے لیے۔۔۔
جب بھی سائنسی طور پر جینے کی لیے ہم چیزوں کو سرچ کرتا ہوں تو خد ہی اپنے جینے پر ہنسی آتی ہے کہ زندہ بھی کیسے ہوں۔۔۔ 
پچھلے ہفتے میں صرف 6 بار کہانا کھایا تھا کمزور بھی ہوگیا ہوں مگر یار تم بن کجھ اچھا جو نہیں لگتا نا جینا اچھا لگتا ہے نا مرنا۔۔۔۔۔
اکیلا ہوگیا ہوں۔۔۔!!!! ایسا لگتا ہے پورا جہاں میرے خلاف ہے یار بھی ستانے لگے ہیں۔۔۔ یار بہت کجھ چاہا ہے میں نے مگر  جو بھی چاہا ہے سب میری حسرت بن گیا ہے وہ حسرت جو کبھی پوری نہیں ہو سکتیں ۔۔۔
اب تو بہت کجھ کھولیا ہے اور حاصل کرنے کو بھی کجھ نہیں آج پھلی بار ایسا ہوا ہے پوری رات سوچنے کے بات بس یے چند الفاظ تمھاری طرف بھیجنے کو لکھ پایا ہوں۔۔۔ حقیقی معنوں میں آج بہت بے بس سمجھ رہا ہوں خد کو۔۔۔۔
میری جاناں تم خوش رہنا۔۔
واجد

ٻهروپي جي گهيري ۾ آيل اسان جو سماج

 ٻهروپي جي گهيري ۾ آيل اسان جو سماج
واجد علي عاجز 
ڪنهن ليکڪ لکيو آهي ته “ جيڪڏهن اسان پنهنجا اندر،  ٻاهر مڙهي هلون ته هڪ پل به جيء نه سگهون” توڻي جي هي ڳاله وڏي فلاسفي هيٺ چيل آهي پر تنهن باوجود به انهن سٽن جي ڀيٽ موجوده منافقي ۽ ٻهروپي واري سماج سان ڪري سگهجي ٿي.
هر آئي ڏينهن اسان کي ڪيترائي نوان واقعا سوشل ميڊيا معرفت ٻڌڻ ۾ اچن ٿا ۽ اسان بجاءِ ڪنهن سوچ وچار ۽ فهم جي انهن واقعن تي پنهنجي سڄي قوت وڃائڻ ۾ دير ناهيون ڪندا نه صرف عام ماڻهون پر اڳواڻ دانشور پڻ مهم جوئي جو شڪار ٿيڻ ۾ دير ناهن ڪندا ۽ نتيجتن هڪ ڪم اڌ ۾ ٻيو پنڌ ۾ وانگي ڪنهن به ڪم کي اڪلائي ناهيون سگهندا ۽ هر ايندڙ پوسٽ تي پنهنجو قيمتي وقت پيا زايه ڪندا آهيون اهو به ناهيون سوچيندا ته اڄ جي دور ۾ جتي منافقت ۽ ڪوڙ جي سرپرستي آهي اتي ڇا هر ماڻهو جيئن سوشل ميڊيا تي آهي اهو حقيقت ۾ به ايئن آهي يا نه؟  
مونکي ياد ٿو اچي ته گذريل سال گهوٽڪي فيسٽول ۾ ايڊيشنل انسپيڪٽر جنرل آف پوليس سکر (AIGP ) کان هڪ سماجي اڳواڻ  هاف فرائي متعلق سوال ڪيو هيو ته محترم اي آئي جي صاحب جواب ڏيڻ کان پهريان کائنس هڪ سوال ڪيو هيو ته “محترم پهريان ته اهو واضع ڪيو ته اوهان واقعي به هاف فرائي جي خلاف آهيو يا نه..؟ ڇو ته ڪيترائي سماجي اڳواڻ اهڙا آهن جيڪي هاف فرائي خلاف ٿيندڙ احتجاجن جي اڳواڻي ته ڪندا آهن پر جڏهن اسان وٽ آفيس ۾ ايندا آهن ته چوندا آهن ته هاف فرائي سان ڏوه گهٽجي ٿو  هاف فرائي ڪرڻ وارو اوهان جو عمل ساراه جوڳو آهي”مطلب ته هاٿي جا کائڻ وارا ڏند الڳ ته ڏيکارڻ وارا الڳ.
 ٻهروپي ۽ منافقت نه صرف اسان جي مٿين طبقي ۾ آهي پر هيٺيون طبقو به گهٽ ناهي گذريل ڏينهن پنهنجي شهر جي  هڪ نوجوان جون مسلسل سرعام جوا جي خلاف فيسبڪ تي پوسٽون ڏٺم ۽ سندس پروفائل تي ڀيرو ڀريم  ته وڏو ترقي پسند ۽ روشن خيال لڳو پئي جنهن جي بعد ۾ خبر پئي ته هو نه صرف پاڻ جوا ڪندو آهي پر سندس ڪيترن ئي ويجهن مائٽن جا جوا جا اڏا پڻ آهن مطلب ته انگريزي چواڻي جيان “ اوهان ڪنهن ڪتاب کي هن جي ڪور مان ڄاڻي نٿا سگهو” 
 جيڪو ماڻهون ان حد تائين ٻهروپي ۽ منافقت ڪري سگهي ٿو ته پوءِ اسان سوين ميل پري ويهي صرف سندس فيسبڪ پروفائيل ڏسي کيس روشن خيالي ۽ دانشوري جا سرٽيفڪيٽ ڪيئن ٿا ڏئي سگهون يا وري سندس ڪيل پوسٽ کي 100 فيصد منڊي تي ٽڪ سمجهي سندس ڪيل ترخريبڪاري جو شڪار ٿي وڃون.
 ان سان گڏ اڪثر ماڻهون پنهنجا مفاد حاصل ڪرڻ ۽ ڪڌا ڪم ڍڪڻ لاءِ ادارن جي پاسو وٺندا آهن ۽ هاڻوڪي ڏينهن ۾   پرنٽ ميڊيا ( اخبارون ) ۽ اليڪٽرانڪ ميڊيا (چائينل) کي استعمال ڪري رهيا آهن سوشل ميڊيا تي نامور ۽ سينئر صحافي سڏرائيندڙ عطائي صحافي حقيقت ۾ ڪيترو شفاف ڪردار رکندڙ ۽ پروفيشنل آهن اهوشايد اڪثريت ڄاڻي ٿي. اهو عمل نه صرف هن سماج لاءِ پر صحافت جهڙي شفاف ۽ معتبر شعوبي لاءِ پڻ هاڃيڪار آهي جنهن لاءِ ادارن جي مالڪن کي بهتري آڻڻ جي ضرورت آهي گڏوگڏ حڪومت کي پڻ گهرجي ته مارڪيٽ ۾ هلندڙ غير معياري اخبارن ۽ ويب چائينلن جي خلاف ڪروائي ڪري حقيقي صحافت کي هٿي وڌرائين

سنڌ جي ثقافت ۽ صوفي روح جي اھڃاڻ ٻھراڙيءَ ھاڻي مايوسين جو مرڪز بڻيل"

 سنڌ جي ثقافت ۽ صوفي روح جي اھڃاڻ ٻھراڙيءَ ھاڻي مايوسين جو مرڪز بڻيل"
واجد علي عاجز
ڪنھن بہ ملڪ ۾ ٻھراڙيءَ وارا علائقا ثقافت کي زنده رکڻ لاءِ روح جو ڪم ڪندا آھن ساڳي طرح سنڌ جا ڳوٺ پڻ ڪنھن زماني ۾ ثقافت ۽ تھذيب جا مرڪز بڻيل ھوندا ھيا.
اڪثر ڪري ڳوٺن ۾ پيار ۽ پريت جون ڳالھيون پيون هلنديون ھيون آيل ماڻھن جي مھمان نوازي۽ خوش اسلوبي سان کلي آڌرڀاءُ ڪيو ويندو ھيو. سنڌ ۾ اوطاقون ڪنھن وڏي سياسي مرڪز ۽ سکيا گھر جيان لڳنديون ھيون جتي ڳوٺ جا سلجھيل ماڻھون نوجوانن کي پيا سکيا ڏيندا ھئا ڪڏھن سماجي خدمتن جي ڪم لاءِ اتساهيندا ھيا ته ڪڏھن وري ناحق خلاف اٿڻ لاءِ پنھنجي وس ۽ وٿ آھر آواز اٿارڻ لاءِ پلان پيا جوڙيندا ھيا.
ھاڻي انھن ڳوٺن کي به ڄڻ ته ڪو نانگ سراپي ويو آھي جتي ھاڻي اجتماعي خوشين بجاءِ انفرادي عيش عشرت تي سوچيو ويندو آھي ڪنھن زماني ۾ اوطاقن تي ويھي ماڻھون چوندا ھيا ته فلاڻو مسڪين آھي کيس مدد لاءِ ڪجھ ڪيو وڃي اوڙي پاڙي جي غريبن ۽ سفيد پوش ماڻھن لاءِ سوچيو ويندو ھيو ۽ وس آهر مدد پڻ ڪئي ويندي ھئي.
ھن سڄي سماجي تبديليءَ پويان ڪيترائي سبب آهن جنھن ۾ قبيلائي تڪرار، سياسي ۽ سماجي ڄاڻ جي کوٽ، ڪم چوري، مذھبي انتھا پسندي، جوا ۽ ٻيون سماجي برايون آھن
قبيلائي تڪرار سرداري نظام جو مورچو ھيو جنھن ۾ ويھي ڀوتار عوامي طاقت کي پنھنجي آڱرين جي اشارن سان ھلائي سگھندا ھيا ۽ فيصلي مھل ماڻھن جي قتل جي باھ مقرر ڪري سٺو منافعو پڻ حاصل ڪري سگھندا ھيا. قبيلائي تڪرار سماجي روين تي گھرا اثر ڇڏيا ھڪ قبيلي جا ماڻھون ٻي قبيلي جي ماڻھن جو رت پيئڻ لاء تيار ھوندا ھيا چاھي مخالف ڌر وارو سندن دوست ئي ڇو نه ھجي جڏھن قبيلائي تڪرار ھوندو ھيو ته دوست کي به قتل ڪرائي ڇڏيندا ھئا جيڪو تاريخ ۾ صرف ھندو مسلم فساد واري دور ۾ ڏٺو ويو.
ڳوٺن ۾ بدعنواني جو ٻيو سبب پير پرستيءَ ۽ مذھبي انتھا پسندي پڻ آھي پراڻي دور ۾ ھندو مسلمان به ھڪ ٿي رھندا ھيا پر ھاڻ پير پرستيءَ ۽ فرقه واريت کي ھوا ڏئي ماڻھن کي ورھايو ويو آھي جتي ماڻھون ھڪ ٻي جي اوطاقن تي ويھي ڪچهريون ڪندا ھئا اھي ماڻھون اڄ ھڪ ٻي جي مسجدن ۾ وڃڻ لاءِ تيار ناھن جيڪو اثر نوجوان نسل تي پڻ آھستي آھستي راقب ٿيندو پيو وڃي گذريل ڏينھن نوجوانن سان ڪچھري ڪندا ويٺا ھئاسين تہ اچانڪ نوجوان پنھنجي مخالف فرقي تي چٿر ڪندي چيو ته فلاڻي فرقي وارن جو روزو جائز ناھي مون کانئس پڇيو ته بابا ڏيو خبر توھان کي اھو ڪنھن ٻڌايو آھي ته چيائين ڪنھن کان پچڻ جي ضرورت ئي ناھي. کيس چيم ڀلا ڪتاب گھڻا پڙھيا اٿئي چيائين ته ڪتاب نه پڙھندس انھن ۾ جيڪو لکيل ھوندو آ اھو برداشت ناھي ٿيندو سندس سوچ تي بظاھر ته کل آئي ھيم پر اندر ۾ روئي پيو ھيس تہ ھن عظيم ڌرتيءَ جا وارث ڀٽائي، سچل، سامي پڙھڻ کانسواء ڪيئن نه فتوا فروشن جي ور چڙھي ويا آھن جن کي فتوا فروشن جي ڳالھين کان سواءِ ڪجھ ھضم ئي نٿو ٿئي.
آڳاٽي دور ۾ توڻي جو علم جي کوٽ ھوندي ھئي تنھن ھوندي به مذھب جو اصل روح ڳوٺن ۾ ملندو ھيو جتي صرف روحانيت پيار ۽ محبت ھوندي ھئي جتي انتھا پسندي پري پري تائين نظر ڪون ايندي ھئي جتي روزا نمازون به پڙھبون ھيون تہ ھولي ڏياري ۽ ڪرسمس ملھائڻ کي به گناھ تصور ڪون ڪيو ويندو ھيو.
جيئن جيئن مذھبي انتھا پسندي وڌندي پئي وڃي اوترو ئي ھتان جا ماڻھون مذھبي گناھن ئي ثوابن جي تقاضائن کي نظر انداز ڪندا پيا وڃن مثال طور اڳ ۾ ھتان جي ماڻھن وٺ ڏڌ کي پٽ برابر سمجھيو ويندو ھيو ۽ ان جي وڪري جو تصور ئي ڪون ھيو اتي ئي ساڳيا ماڻھون نياڻي جي وڪري کي به گناھ نٿا سمجھن.
جتي جوا، وياج خوري ۽ چوري کي انتھا ڪريل حرڪت ۽ گناھ ڪبيرا سمجھيو ويندو ھيو اتي ھاڻي جوا کي روزيءَ سمجھيو وڃي ٿو ته  وياج کي ڪاروبار جي نالي سان سرعام ھلايو پيو وڃي.
ھاڻي سنڌ جون ٻهراڙيون ترقي پسند نوجوانن لاءِ ڄڻ نوگو ايريا بڻجي ويون آھن ڇو ته ھاڻي ھتان جو معاشرو وياج خور شرابي ۽ جوارين جتان يرغمال ٿيل آھي جن لاءِ ترقي پسند نوجوان اک ۾ ڪٽر آھن.
وياج خور ۽ جوارين جي گينگ ٺھيل آھي جيڪي نوجوانن کي بيروزگاريءَ واري حالت ۾ ڪجھ ڏوڪڙن جي آسري ڪڌن ڪمن طرف گھليو وڃن جتان نڪرڻ نه ممڪن بڻجيو وڃي جو ايندڙ وقت ۾ ڪنھن عذاب ئي الاھي کان گھٽ ڪون ھوندو.
اھڙي حالت ۾ ضروري آهي ته رياست پنھنجو مثبت ڪردار ادا ڪري بجاءِ سياسي تحريڪن جي ڪچلڙڻ تباھ ڪرڻ ۽ سياسي شور رکندڙ نوجوانن کي مارڻ جي جوارين شرابين خلاف قدم کڻن ڇو ته سياسي سماج سوچ رکندڙ نوجوان معاشري لاءِ ھيرا ثابت ٿيندا ۽ جوارين شرابين ۽ وياج خورن کي سڌي راح ڏيکارڻ جو جيڪو ڪم رياست اڪيلي سر نٿي ڪري سگھي اھو ڪم پڻ سياسي سماجي تنظيمن ۾ ويٺل نوجوان ئي بھتر طريقي سان ڪري سگھن ٿا جيڪو نه صرف سماج لاءِ پر رياست لاءِ پڻ فائديمند آھي